همه چیز درباره برفک دهان نوزاد
اگر بچه در هنگام شیردهی به برفک دهانی مبتلا شد چه کار باید بکنید؟
زمانیکه شیردهی دردناک می شود یا بچه ناگهان از شیر خوردن ممانعت می کند، می توان برفک دهانی را دلیل آن دانست. در این مطلب به راهکارهایی می پردازیم که هنگام ابتلا به این عفونت شایع، می توان به کار بست.
اگر بچه لکه هایی سفید در دهانش داشته باشد یا اینکه ناگهان شیرخوردن برایش سخت و دردناک شود، احتمالا خودتان یا فرزندتان به عفونت مخمری دچار شده اید، اما نه از نوع عفونت واژن که قبل از مادر شدن ممکن بود به آن مبتلا شوید. این قارچ بی خطر اما آزاردهنده که تحت عنوان برفک شناخته می شود به صورت لکه های پنیری در اطراف دهان کودک بروز می کند و منجر می گردد تا شیردهی هم برای بچه و هم مادر دشوار شود.
نگران نباشید! در اینجا هر آنچه باید راجع به برفک و شیردهی بدانید و نحوۀ کنار آمدن با این دوران گذرا و سخت را مرور می کنیم.
برفک چیست؟
برفک، نوعی قارچ است که تقریبا در بدن همه وجود دارد و گاهی در بچه های زیر 6 ماه بروز می کند؛ به این دلیل که سیستم ایمنی بدنشان هنوز به اندازه ای قوی نیست که بتواند با این عفونت مقابله کند.
برفک در اثر رشد بی رویۀ نوعی قارچ مخمری به نام کاندیدا آلبیکانس (Candida albicans) ایجاد شده که نوزاد احتمالا در حین تولد به آن دچار شده است. همچنین این پدیده اغلب در کودکان زودرس (که قبل از 37 هفتگی متولد می شوند)، کودکان زیر وزن و نوزادانی که تحت درمان با آنتی بیوتیک هستند، بروز می کند.
برفک یک مشکل شایع و درمان آن کار ساده ای است، اما شیردهی را برای شما و فرزندتان سخت می کند. این پدیده اغلب در فضای گرم و مرطوب ایجاد می شود، برای همین گاهی به شکل جوش پوشک بروز می کند.
برفک دهان نوزاد
علائم و نشانه های برفک در نوزادان شیرخوار
از اصلی ترین نشانه های برفک، ظهور لکه های سفید در دهان، روی زبان و گاهی اوقات، کناره های دهان بچه است. این لکه ها تا حدودی به شکل پنیر هستند و با لمس دست یا دستمال نرم به راحتی از دهان پاک نمی شوند.
توجه داشته باشید که برفک را با لکه های شیر که بعد از شیردهی به صورت لایه ای سفید در دهان بچه باقی می مانند را اشتباه نگیرید. تفاوت شان در این است که لکه های شیر به راحتی پاک می شوند ولی برفک پاک نمی شود و حداقل برای مدت کوتاهی همچنان باقی می ماند.
اگر بچه به برفک مبتلا شود، باز هم می تواند شیر بخورد؟
هنگام بروز برفک، بچه همچنان به شیرخوردن ادامه می دهد اما اگر این لکه های دردناک درون دهانش باشد، ممکن است که کاملا از شیرخوردن امتناع کند. برخی از بچه ها که درون دهانشان برفک ندارند، علیرغم ابتلا به این مسئله باز هم با خوشحالی به شیر خوردن ادامه می دهند.
مشکل زمانی تشدید می شود که برفک بچه به سینه های شما انتقال پیدا کند و در آن ها ایجاد درد کند. اگر شیر مادر تنها غذای فرزندتان است و هنگام شیردهی، بچه از مکیدن سینه سر بر می گرداند و شروع به گریه می کند، به پزشک متخصص مراجعه کنید و در مورد راه حل های ممکن برای بهبودی سریع تر با او مشورت کنید.
راهکارهای درمانی برای مقابله با برفک
اگر برفک، نه خودتان و نه فرزندتان را زیاد رنج نمی دهد، بهتر است که از دارو برای درمان آن استفاده نکنید. برفک دهانی کودکان معمولا خود به خود یا با مصرف داروی ضد قارچ دهانی از بین می رود. از آنجا که مصرف آنتی بیوتیک احتمال ابتلای کودک به برفک را در آینده افزایش می دهد، پزشک از تجویز آن خودداری می کند.
اما اگر درد بچه زیاد یا عفونت رو به وخامت باشد، پروبیوتیک های مخصوص کودکان می تواند در رفع عفونت های مزمن و عفونت هایی که در شیردهی اختلال ایجاد می کنند، مفید باشند. اگر برفک، روی سینه های شما یا باسن بچه باشد، از داروهای متفاوتی کمک گرفته می شود. مادران هم می توانند از پروبیوتیک ها، به شکل مکمل یا غذاهایی نظیر ماست، کلم ترش یا کیمچی استفاده کنند و به صورت طبیعی با برفک مبارزه کنند.
برفک دهان نوزاد
آیا می توان از ابتلای بچه به برفک پیشگیری کرد؟
احتملا نمی توانید جلوی ابتلای بچه به برفک را بگیرید، زیرا این عفونت آزاردهنده از راه زایمان طبیعی یا شیردهی به او منتقل می شود. اما می توانید با تمیز و خشک نگه داشتن چیزها، از رشد قارچ و در نتیحه از بروز برفک تا حدودی جلوگیری کنید.
راهکارهای زیر به شما در این امر کمک می کند:
• بعد از تعویض پوشک بچه حتما دست هایتان را بشویید، زیرا برفک می تواند وارد سیستم گوارشی گردد و در ناحیۀ مرطوب باسن بیرون بزند.
• بطری ها ( همچنین سری شیشۀ بچه)، وسایل شیردوشی، پستانک و اسباب بازی ها (خصوصا آن هایی که ممکن است هنگام بازی وارد دهان بچه شوند) را ضدعفونی و استرلیزه کنید.
• بهداشت و نظافت سینه را رعایت کنید: از لباس زیرهای نخی استفاده کنید؛ این نوع لباس ها رطوبت کم تری به خود می گیرند و سبب می گردند تا در فواصل شیردهی، نوک سینه ها کاملا خشک شوند. کاپ های لباس زیرتان را مرتب عوض کنید و از تمیز بودن آن ها اطمینان داشته باشید.
• برای هر یک از اعضای خانواده حوله ای مجزا در نظر بگیرید. حوله ها، لباس ها و پارچه ها را با آب گرم بشویید و به خوبی خشک شان کنید.
آیا شیردهی می تواند منجر به بروز برفک در بچه شود؟
قارچ کاندیدا می تواند روی سینه، در نوک پستان یا درون شیر مادر وجود داشته باشد و به این ترتیب به راحتی از راه شیردهی به بچه منتقل می گردد. همچنین این قارچ به راحتی پخش می شود، بنابراین هر چیزی که با دهان بچه تماس داشته باشد، از دست های تان گرفته تا پیشبند بچه یا لباس های تان، می تواند عفونت برفک را به بچه منتقل کند.
سیستم ایمنی بدن بچه هنوز به اندازۀ کافی قوی نشده است تا با این عفونت مقابله کند و بنابراین قارچ کاندیدا می تواند رشد کند و به برفک تبدیل شود. همچنین اگر فرزند شیرخوارتان به برفک مبتلا باشد ممکن است که شما را هم به عفونت دچار کند. نشانه های این مسئله که از آن تحت عنوان “برفک نوک سینه” یاد می شود، درد سینه در حین شیردهی، خشک و پوسته پوسته شدن نوک سینه و ناحیۀ رنگی اطراف آن است.
اگر در حال حاضر از کرم های ضد قارچ برای درمان برفک سینه استفاده می کنید، قبل از شیردهی نوک سینه هایتان را به خوبی بشویید و دوباره بعد از شیردهی به بچه، کرم بزنید.
آیا در دوران شیردهی، بچه می تواند برفک را به مادر انتقال دهد؟
بله. در حین شیردهی به نوزاد، عفونت برفک می تواند از راه پوست یا دهان بچه به سینۀ شما منتقل شود. البته راه های دیگری نظیر تعویض پوشک، تماس پستانک با پوست یا خشک کردن آب دهان بچه نیز می تواند در انتقال برفک نقش داشته باشند.
اگر ریسک ابتلا به مخمر واژن در شما زیاد است یا در حال حاضر به آن مبتلا هستید، امکان انتقال برفک از بچه به شما در حین شیردهی بیشتر است.
آیا برفک مسری است؟
اگرچه قارچ کاندیدا به جا به جایی و رفتن از بدن یک شخص به شخص دیگر تمایل دارد، اما حضور آن در بدن شما یا فرزندتان لزوما به این معنا نیست که به برفک دچار می شوید. خود برفک، مسری شناخته نمی شود؛ اما احتمال بروز برفک در افرادی نظیر نوزادان یا کسانی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند و سیستم ایمنی نسبتا ضعیف تری دارند، بیشتر است.
چرا هنگام ابتلای بچه به برفک، شیردهی برای مادر دردناک می شود؟
اگر هنگام ابتلای خودتان یا فرزندتان به برفک، شیردهی برایتان دردناک می شود به پزشک مراجعه کرده و فورا درمان را آغاز کنید. ممکن است بتوانید به جای شیردهی، شیر خود را بدوشید یا تا زمان بهبودی، به خودتان استراحت دهید و شیردادن به بچه را متوقف کنید. همچنین ممکن است پزشک راه هایی برای شیردهی به شما پیشنهاد دهد که برایتان ساده تر باشد.