آزمایش های باروری برای خانم ها
آزمایش باروری زنان
ناباروری می تواند دلایل زیادی داشته باشد، بنابراین نیاز به ارزیابی کامل دارد. برای تشخیص دلایل بروز ناباروری در زنان، آزمایش ها و معایناتی لازم است. طبق نظر متخصصان، افراد زیر 35 سال با داشتن رابطه جنسی مداوم (بدون جلوگیری) برای مدت 12 ماه و بالای 35 سال، بعد از گذشت 6 ماه از اقدام باید به پزشک مراجعه کنند تا بررسی های لازم برای باروری آن ها انجام شود. پزشک احتمالاً با پرسیدن سوالاتی در مورد سلامتی و سبک زندگی فرد معاینه خود را آغاز می کند:
– سابقه پزشکی، از جمله هرگونه بیماری یا جراحی
– بررسی داروهای مصرفی
– سبک زندگی مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل، قهوه و نوشیدنی های حاوی کافئین یا مواد مخدر
– بررسی محل خانه و کار از نظر قرارگیری در معرض مواد شیمیایی، سموم یا تشعشعات
پزشک همچنین اطلاعاتی در رابطه با زندگی زناشویی فرد می پرسد مانند:
– بررسی زمان و نحوه رابطه جنسی
– بررسی روش های جلوگیری از بارداری
– بررسی سابقه بیماری های مقاربتی
– بررسی هرگونه مشکل در رابطه جنسی
آزمایش باروری زنان
پزشک همچنین به اطلاعات مرتبط با عادت ماهانه زن نیاز دارد، مانند:
– هرگونه سابقه بارداری و سقط
– بررسی چرخه قاعدگی در طول یک سال گذشته
– بررسی هرگونه دوره قاعدگی نامنظم و لکه بینی
– بررسی روش های جلوگیری از بارداری
– بررسی هرگونه درمان ناباروری و مراجعه به پزشک
آزمایش های بررسی هورمون ها
پزشک پس از بررسی سوابق پزشکی و انجام معاینات اولیه به تشخیص مشکل ناباروری می پردازد.
ممکن است برای بررسی بیشتر به تست پاپ اسمیر نیاز باشد. این تست به تشخیص سرطان دهانه رحم، سایر مشکلات رحم یا بیماری های مقاربتی کمک می کند. هر یک از این موارد می تواند در بارداری اختلال ایجاد کند.
ممکن است برای معاینات قبل از بارداری و بررسی سطح هورمون های فرد به آزمایش های زیر نیاز باشد:
کیت تخمک گذاری
این تست به منظور کنترل تخمک گذاری استفاده می شود و مقدار هورمون لوتئین ساز یا LH (هورمون تبدیل کننده فولیکول به جسم زرد) را در ادرار اندازه گیری می کند. سطح این هورمون دقیقاً قبل از تخمک گذاری افزایش می یابد و تست مثبت نشان دهنده زمان مناسب برای مقاربت جنسی است.
آزمایش پروژسترون
این آزمایش به بررسی مقادیر هورمون پروژسترون در خون می پردازد. پروژسترون یکی از هورمون های جنسی زنانه است که به آماده سازی بدن زن برای بارداری کمک می کند. افزایش سطوح پروژسترون نشان دهنده تخمک گذاری است.
ثبت تغییرات دمای پایه بدن
هر روز صبح می توان در خانه دمای پایه بدن خود را بررسی کرد. زمانی که تخمک آزاد می شود، بدن پروژسترون تولید می کند که موجب افزایش دمای بدن می شود. بنابراین دمای پایه بدن بلافاصله بعد از تخمک گذاری کمی افزایش می یابد. با ثبت روزانه دمای پایه بدن، الگوی تخمک گذاری فرد به دست می آید.
آزمایش باروری زنان
آزمایش تیروئید
این آزمایش به منظور اندازه گیری هورمون محرک تیروئید یا TSH انجام می شود. آزمایش های هورمونی به تشخیص ذخیره تخمدان، کیفیت تخمک ها و بررسی سایر مشکل های دیگر کمک می کنند.
آزمایش های اندام تناسلی
برای بارداری رحم، لوله های رحمی و تخمدان ها باید به درستی کار کنند. پزشک در بررسی علت ناباروری باید با استفاده از روش های مختلفی سلامت این اندام ها را ارزیابی کند، مانند:
هیستروسالپنگوگرافی (HSG)
HSG یا عکس رنگی از رحم نوعی تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس است. در این روش بعد از تزریق محلول، از لوله های رحمی و رحم تصویربرداری انجام می شود. پزشک با وارد کردن لوله ای به دهانه رحم نوعی رنگ به درون آن تزریق می کند. در روش دیگر عکس رنگی به نام هیدروسونوگرافی، برای شستشوی رحم به جای ماده حاجب از سرم سالین استفاده می شود.
عکس رنگی به بررسی انسداد لوله های رحمی یا هرگونه نقص در رحم کمک می کند. این تست معمولاً بعد از دوره قاعدگی انجام می شود.
سونوگرافی واژینال
برای بررسی رحم و تخمدان ها از سونوگرافی استفاده می شود. در سونوگرافی واژینال پزشک پروب را در داخل واژن قرار داده و به اندام های اطراف رحم نزدیک می کند. با استفاده از امواج صوتی تصاویر تخمدان و رحم ایجاد می شود.
هیستروسکوپی
در این روش یک لوله بلند،نازک و قابل انعطاف به نام هیستروسکوپ از طریق واژن به رحم زن وارد می شود. یک دوربین کوچک در هیسستروسکوپ قرار دارد که به پزشک این امکان را می دهد تا برخی عارضه ها ( آندومتریوز، فیبروئید، پولیپ، بافت زخم در دستگاه تناسلی و انسداد لوله های رحم ) را تشخیص دهد و در صورت لزوم از نمونه های بافتی استفاده کند.
لاپاراسکوپی
در طی جراحی لاپاراسکوپی، پزشک برش های کوچکی در شکم زن ایجاد می کند و لاپاراسکوپ را وارد آن می کند. این جراحی می تواند موجب بررسی کل لگن و درمان بیماری هایی مانند مشکلات آندومتریوز و بیماری التهابی لگن شود.
آزمایش باروری زنان
سایر تست های ناباروری
پزشک ممکن است برای بررسی مشکلات ناباروری، توصیه به انجام آزمایش های زیر کند:
آزمایش خون FSH
این آزمایش به منظور بررسی سطح هورمون تحریک کننده فولیکول و میزان ذخیره تخمدان انجام می شود، هورمون FSH مسئول رشد فولیکول ها و ترشح ماهانه تخمک از تخمدان است. FSH بالا می تواند به معنای کاهش قدرت باروری و نارسایی تخمدان باشد. اندازه گیری سطح FSH در اوایل چرخه قاعدگی (معمولا در روز 3 ) صورت می گیرد.
آزمایش چالش تحمل کلومیفن سیترات
این آزمایش را می توان با تست FSH انجام داد، از روز پنجم تا نهم چرخه قاعدگی، قرص کلومیفن سیترات برای زن تجویز می شود. سطح FSH در روز 3 (قبل از مصرف دارو) و 10 (بعد از آن) عادت ماهانه بررسی می شود. بالا بودن سطح FSH نشان دهنده پایین بودن شانس بارداری است.
آزمایش خون هورمون آنتی مولرین (AMH)
سطح AMH با آنتی مولرین نشان دهنده ذخیره تخمدان و تعداد تخمک های زن است. هرچه مقادیر این هورمون در خون بالاتر باشد، احتمال بارداری زن بیشتر است.
آزمایش postcoital یا pct
این آزمایش بعد از رابطه جنسی، تحرک اسپرم در مایع مخاطی دهانه رحم زن را بررسی می کند. برخی پژوهش ها نشان داده که آزمایش pct ممکن است در تشخیص علت ناباروری بی فایده باشد.
نمونه برداری از آندومتر
در این روش، یک نمونه از بافت مخاط رحم برداشته می شود. اما با توجه به شواهد به دست آمده بیوپسی آندومتر در پیش بینی یا درمان ناباروری بی فایده است.
همه افراد نیاز به انجام این آزمایش ها ندارند، تشخیص نوع و زمان آن به عهده پزشک است. پس از اتمام آزمایش ها، حدود 85 درصد از زوج ها متوجه مشکل و علت ناباروری خود می شوند.
مترجم: محدثه محمدی