راهنمای 30 روزه برای افزایش موفقیت IVF: رژیم غذایی، رابطه جنسی و موارد دیگر
امروزه آی وی اف از موثرترین روش های درمان ناباروری است و تقریبا از هر 8 زن 1 نفر برای باردار شدن به این کمک اضافی نیاز دارد.
IVF یک روش پزشکی است که در آن تخمک بالغ از تخمدان خارج شده و با اسپرم در محیط آزمایشگاه لقاح داده می شود، سپس تخمک بارور شده طی عمل انتقال جنین به داخل رحم منتقل می شود.
شما ممکن است در طی پروسه آماده شدن، شروع و پایان درمان IVF احساسات متفاوتی را تجربه کنید. در این شرایط احساس اضطراب، غم و ناامیدی شایع است. به هر حال IVF می تواند زمان بر، از نظر جسمی سخت و هزینه بر باشد.
تجویز داروهای باروری حدود 2 هفته ادامه می یابد و هورمون ها باعث تشدید احساسات و بی حالی بدن می شوند. 30 روز منتهی به چرخه IVF برای بدن بسیار مهم است، در این مرحله برای اطمینان از سلامت، قوی بودن و آمادگی کامل بدن، روند پزشکی نسبتا شدید است.
چرخه های IVF
گذراندن چرخه IVF به معنای عبور از چندین مرحله است. معمولا بیش از یک دوره IVF نیاز است. در ادامه به تفکیک مراحل، از جمله مدت زمان هر یک پرداخته شده است:
آماده سازی
مرحله آماده سازی 2 تا 4 هفته پیش از شروع چرخه IVF آغاز می شود و برای اطمینان از بهترین حالت تغییرات کوچکی در سبک زندگی ایجاد می شود. پزشک ممکن است برای منظم کردن چرخه قاعدگی داروهایی تجویز کند. این کار شروع بقیه روند درمان را آسان تر می کند.
مرحله 1
این مرحله از پروسه IVF تنها یک روز طول می کشد و با آغاز دوره قاعدگی شروع می شود.
مرحله 2
این مرحله می تواند از 3 تا 12 روز طول بکشد. شما مصرف داروهای باروری را شروع می کنید تا تخمدان های تان تحریک یا بیدار شوند و تعداد زیادی تخمک تولید کنند.
مرحله 3
به منظور تحریک مناسب تخمک ها به شما داروی محرک تخمک گذاری یا هورمون بارداری گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) تزریق می شود. این هورمون به تخمدان ها کمک می کند تا تخمک آزاد کنند. درست 36 ساعت پس از تزریق، شما در کلینیک باروری خواهید بود تا پزشک تخمک ها را جمع آوری و استخراج کند.
مرحله 4
این مرحله یک روز طول می کشد و از دو قسمت تشکیل می شود. در روز استخراج تخمک ها، نمونه اسپرم ها نیز جمع اوری می شود.
تخمک های تازه ظرف چند ساعت بارور می شوند. در این زمان شما شروع به مصرف هورمونی به نام پروژسترون می کنید. این هورمون کمک می کند تا رحم برای بارداری سالم آماده شود و احتمال سقط جنین کاهش یابد.
مرحله 5
کمتر از یک هفته پس از استخراج تخمک ها، جنین سالم به رحم منتقل می‌شود. این یک روش غیر تهاجمی است و شما چیزی احساس نخواهید کرد.
موفقیت IVF
مرحله 6
9 تا 12 روز پس از کاشت جنین، شما باید به مطب پزشک خود بازگردید و برای بررسی میزان رشد نهال کوچک در رحم تان یک اسکن انجام دهید. همچنین برای ارزیابی سطح هورمون بارداری آزمایش خون تجویز می شود.
نکاتی درباره سبک زندگی برای IVF
چند تغییر در سبک زندگی وجود دارد که باعث پشتیبانی از سلامت کلی بدن در طول چرخه IVC و دوران بارداری می شود.
تغذیه مناسب در طول درمان IVF
در طول چرخه IVF وعده های غذایی سالم و متعادل مصرف کنید. در این مدت هیچ تغییر عمده یا قابل توجهی در تغذیه تان ایجاد نکنید، برای نمونه رژیم بدون گلوتن را شروع نکنید.
پزشکان برای این دوران رژیم غذایی مدیترانه ای را توصیه می کنند. این رژیم متنوع و گیاهی است که مواد مغذی مورد نیاز بدن را تامین می کند. در واقع، پژوهش ها نشان می‌دهد که رژیم مدیترانه‌ای می تواند شانس موفقیت IVF را برای زنان زیر 35 سال که اضافه وزن ندارند و چاق نیستند، افزایش دهد. از آن جا که تغذیه بر سلامت اسپرم نیز اثر می گذارد، همسرتان را تشویق کنید که در رعایت رژیم مدیترانه ای با شما همراه باشد.
در ادامه راه های ساده ای برای اصلاح تغذیه با رژیم مدیترانه ای آورده شده است:
– میوه ها و سبزیجات تازه استفاده کنید.
– پروتئین های بدون چربی مانند ماهی و مرغ انتخاب کنید.
– غلات کامل مانند کینوا، فارو و ماکارونی سبوس دار بخورید.
– حبوبات از جمله لوبیا، نخود و عدس مصرف کنید.
– به محصولات لبنی کم چرب روی آورید.
– از چربی های سالم مانند آووکادو، روغن زیتون خالص، آجیل و دانه ها استفاده کنید.
– از گوشت قرمز، شکر، غلات تصفیه شده و سایر غذاهای فرآوری شده خودداری کنید.
– نمک را حذف کنید. به جای آن غذا را با گیاهان و ادویه های مختلف طعم دار کنید.
ورزش در زمان IVF
بسیاری از زنان در طول چرخه IVF ورزش کردن را متوقف می‌کنند، زیرا می ترسند که ورزش شانس باردار شدن شان را از بین ببرد. نگران نباشید بیشتر خانم ها در این مرحله می توانند برنامه ورزشی خود را طبق روال گذشته ادامه دهند، به ویژه اگر فرد از قبل عادت به ورزش دارد و برنامه ورزشی خاصی را برای تناسب اندام رعایت می کند.
اگر شاخص توده بدنی (BMI) سالمی دارید، قبلا ورزش می کردید و پوشش داخلی رحم تان ضخیم است، به ورزش ادامه دهید. با این حال تمام زنانی که تحت درمان IVF قرار می گیرند، نباید در هفته بیش از 25 کیلومتر بدوند، زیرا دویدن بیش از هر ورزش دیگری روند باروری را مختل می‌کتد، اثرات نامطلوبی بر روی ضخامت دیواره رحم می گذارد و باعث گردش خون از رحم به سمت سایر اندام های بدن می شود.
کدام دارو با داروهای باروری تداخل ایجاد می کند؟
همان طور که برای شروع چرخه IVF آماده می شوید، هر دارویی که مصرف می کنید را به پزشک خود اطلاع دهید، حتی داروهایی از جمله موارد زیر که به نظر بی ضرر می آیند:
– قرص حساسیت روزانه
– استامینوفن (تایلنول) یا ایبوپروفن (ادویل)
– هرگونه داروی تجویزی
– هرگونه مکمل بدون نسخه
مصرف برخی از داروها ممکن است با عوارض جانبی زیر همراه باشد:
– با داروهای باروری تداخل ایجاد کند
– باعث عدم تعادل هورمون های بدن شود
– اثربخشی و کارآمدی درمان IVF را کاهش دهد
داروهای زیر مهم ترین مواردی هستند که باید در زمان درمان IVF از آن ها اجتناب کنید. پزشک می تواند داروهای جایگزین را برای مصرف در طول چرخه آی وی اف و حتی دوران بارداری تجویز کند.
چه داروهایی را باید تنها با تجویز پزشک باروری مصرف کرد؟
– داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب مانند آسپرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین، میدول) و ناپروکسن
– داروهای ضد افسردگی
– داروهای استروئیدی مانند آن هایی که برای درمان آسم یا لوپوس استفاده می شوند
– داروهای ضدتشنج
– داروهای تیروئید
– فرآورده های پوستی، به ویژه آن هایی که حاوی استروژن یا پروژسترون هستند
– داروهای شیمی درمانی
موفقیت IVF
در طول درمان IVF باید چه مکمل هایی مصرف کرد؟
چند مکمل طبیعی وجود دارد که می توانید برای کمک به بارداری مصرف کنید. 30 روز (یا حتی چند ماه) قبل از شروع چرخه IVF مصرف ویتامین دوران بارداری را شروع کنید تا میزان اسیدفولیک در بدن تان افزایش یابد. این ویتامین بسیار ضروری است، زیرا از نقایص هنگام تولد مغز و نخاع در جنین جلوگیری می کند. مکمل پریناتال حتی باعث بهبود سلامت اسپرم های مرد می شود.
پزشکان همچنین مصرف روغن ماهی را نیز توصیه می کنند، زیرا می تواند از رشد جنین حمایت کند. اگر سطح ویتامین D بدن تان پایین است، مصرف مکمل های ویتامین D را پیش از شروع چرخه IVF آغاز کنید. پایین بودن سطح این ویتامین در بدن مادر می تواند باعث اوتیسم فرزند شود.
در طول درمان IVF باید چند ساعت خوابید؟
خواب و باروری ارتباط نزدیکی با هم دارند. خوابیدن به میزان کافی می تواند از چرخه IVF پشتیبانی کند. طبق یک پژوهش در سال 2013 نرخ بارداری خانم هایی که هر شب 7 تا 8 ساعت می‌خوابند، بالاتر از خانم هایی است که مدت خواب شان کمتر یا بیشتر است.
ملاتونین، هورمون تنظیم کننده خواب و تولید مثل، بین ساعت 9 تا 12 شب به اوج می رسد. بنابراین ساعت 10 تا 11 شب زمان مناسبی برای خوابیدن است. برای این که خواب سالم به بخشی از برنامه روزانه تان تبدیل شود، نکات زیر را رعات کنید:
– دمای اتاق خواب تان را 16 تا 19 درجه سانتیگراد خنک نگه دارید.
– قبل از خواب دوش آب گرم بگیرید.
– در اتاق خواب تان اسطوخودوس قرار دهید (یا در حمام از آن استفاده کنید).
– 4 تا 6 ساعت قبل از خواب از مصرف کافئین خودداری کنید.
– 2 تا 3 ساعت قبل از خواب چیزی نخورید.
– پیش از خواب به موسیقی ملایم و آهسته گوش دهید تا آرام شوید.
– حداقل 30 دقیقه قبل از خواب از صفحه نمایش، دستگاه هایی مانند تلفن، تلویزیون و رایانه استفاده نکنید.
– قبل از خواب حرکات کششی ملایم انجام دهید.
موفقیت IVF
بایدها و نبایدهای رابطه جنسی در طول درمان IVF
مردان باید از 3 تا 4 روز قبل از بازیابی اسپرم، از انزال دستی یا واژینال خودداری کنند. زیرا هنگام جمع‌آوری اسپرم، نمونه باید مملو از بهترین اسپرم ها باشد. بنابراین در روزهای قبل از جمع آوری اسپرم از انزال اجتناب کنید. اگرچه این مسئله به معنی توقف کامل رابطه جنسی نیست، زوج‌ها می‌توانند دخول را در حد سطحی انجام دهند و نفوذ را کم عمق نگه دارند و از آمیزش واژینال عمیق خودداری کنند، زیرا این امر باعث تحریک دهانه رحم می شود.
مدیریت علائم IVF
چرخه IVF می تواند غیرقابل پیش بینی و با علائم جسمی متعددی همراه باشد. وضعیت هر بیمار متفاوت است و هر فرد این چرخه را به شکل متفاوتی تجربه می کند، بنابراین راهی برای تخمین دقیق علائم در هر یک از روزهای چرخه وجود ندارد.
در ادامه چند روش برای مدیریت یا حتی غلبه بر عوارض جانبی داروهای باروری آورده شده است.
خونریزی یا لکه بینی
– در صورتی که در طول درمان IVF دچار خونریزی یا لکه بینی شدید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
– خونریزی خفیف یا لکه بینی جزئی پس از بازیابی تخمک طبیعی است، ولی خونریزی شدید خطرناک است.
– از تامپون استفاده نکنید.
مشکلات گوارشی
داروهای بدون نسخه بسیاری برای درمان مشکلات گوارشی وجود دارد، مانند موارد زیر:
– سایمتیکون (Gas X)
– ملین
– داروهای ضد اسید (تامس)
– پیتوبیسمول
نفخ
نوشیدن مایعات به مقدار زیاد به برطرف شدن نفخ کمک می کند. اگر از نوشیدن آب خسته شده اید، با استفاده از موارد زیر آب بدن خود را تامین کنید:
– نوشیدنی ها یا قرص های الکترولیت با قند کم
– آب نارگیل
– مایع IV
موفقیت IVF
حالت تهوع
در صورتی که درمان‌های طبیعی در رفع تهوع تان موثر نبود، داروهای ضد تهوع را امتحان کنید، مانند:
– پپتو بیسمول
– امترول
– دیمن هیدرینات
پیش از مصرف دارو حتما با پزشک صحبت کنید تا دچار مشکل نشوید.
سردرد و درد
برخی از داروهای مسکن بدون نسخه برای تسکین درد عبارت است از:
– استامینوفن (تایلنول)
– ایبوپروفن (مورتین)
– کمپرس گرم
قبل از مصرف هر گونه داروی بدون نسخه با پزشک خود در مورد دوز مصرفی آن صحبت کنید.
خستگی و کلافگی
– هر شب 7 تا 8 ساعت بخوابید
– سعی کنید در طول روز 30 تا 45 دقیقه چرت بزنید
– بیش از حد خودتان را درگیر کارهای مختلف نکنید و آرام باشید
استرس و اضطراب
– تنفس آهسته و ترمیمی را تمرین کنید
– تکنیک های مدیریت استرس را یاد بگیرید
– مدیتیشن انجام دهید
– تمرینات یوگا انجام دهید
– رژیم ورزشی خود را ادامه دهید
– روال و برنامه ورزشی معمول خود را ادامه دهید
– به اندازه کافی بخوابید
– دوش آب گرم بگیرید
– به یک درمانگر یا مشاوره مراجعه کنید
گرگرفتگی
– لباس های سبک و خنک بپوشید
– در فضاهای دارای تهویه مطبوع بمانید
– پنکه ای را در کنار تخت یا میز خود قرار دهید
– با نوشیدن آب خنک هیدراته بمانید
– از مصرف غذاهای تند و کافئین خودداری کنید
– تمرینات تنفس عمیق انجام دهید.
– ورزش های سبک مانند شنا، پیاده روی یا یوگا انجام دهید.
مطالب خوبی بود ممنون