واژینوز باکتریال در دوران بارداری

واژینوز باکتریال چیست؟

واژینوز باکتریال (BV) شایع‌ترین عفونت واژن زنان در سن باروری است و معمولاً در اثر برهم خوردن تعادل باکتری‌های واژن ایجاد می‌شود. اگرچه تخمین ها بسیار متفاوت است اما از هر پنج زن باردار یک نفر به این عفونت دچار می شود.

واژن دارای یک اکوسیستم فعال و دینامیک از باکتری ها است. باکتری‌ “خوب” با نام لاکتوباسیل بخش عمده‌ای از باکتری‌های واژن را تشکیل می‌دهد و نقش مهمی در میکروبیولوژی واژن بازی می‌کند. حضور این نوع باکتری جلوی رشد سایر باکتری‌ها و انگل‌ها را در واژن می‌گیرد، اما در صورت کاهش مقدار لاکتوباسیل‌ها، سایر باکتری‌ها فرصت رشد و تکثیر غیرقابل کنترلی پیدا می‌کنند و در نهایت فرد دچار عفونت واژینوز باکتریال می‌ شود. علت برهم خوردن تعادل باکتری‌ها و کم شدن لاکتوباسیل در واژن به طور دقیق مشخص نیست.

تاثیر واژینوز باکتریال بر بارداری

مطالعات نشان می‌دهد که ابتلا به واژینوز باکتریال در بارداری باعث افزایش خطر زایمان زودرس، تولد نوزاد با وزن کم و عفونت رحم بعد از زایمان می‌شود. همچنین واژینوز باکتریال ممکن است در صورت عدم درمان ، منجر به سقط جنین در سه ماهۀ دوم بارداری شود، اما ارتباط فشار خون و عوارض بارداری کاملا واضح نیست. متخصصان هنوز نمی دانند چرا فقط برخی از افراد مبتلا به واژینوز باکتریال دچار زایمان زودرس می شوند. آن ها همچنین نمی دانند، چرا واژینوز باکتریال تاثیر مستقیم بر زایمان زودرس دارد یا سایر عفونت ها و مشکلات بارداری منجر به واژینوز باکتریال می شوند.

واژینوز باکتریال در بارداری

اگرچه می‌توان گفت که اکثر خانم‌های مبتلا به این عفونت، بارداری کاملاً طبیعی خواهند داشت و این عفونت در نیمی از خانم‌های باردار خودبه‌خود برطرف می‌شود، اما برای جلوگیری از هر نوع خطر احتمالی بهتر است هرچه سریع‌تر نسبت به درمان این عفونت اقدام شود.

اگر مبتلا به واژینوز باکتریال هستید، شما بیشتر مستعد ابتلا به برخی از عفونت های مقاربتی مانند کلامیدیا، سوزاک و اچ آی وی می شوید. در خانم هایی که باردار نیستند، واژینوز باکتریال منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری های التهابی لگن و عفونت بعد از جراحی های زنان ( مانند کورتاژ و هیسترکتومی) می شود. ( احتمال ابتلا به بیماری های التهابی لگن در دوران بارداری خیلی کم است)

علائم واژینوز باکتریال

حداقل در نیمی از خانم‌هایی که دچار این عفونت هستند، نشانه ای مشاهده نمی‌شود. اگر علائمی وجود داشته باشد، ممکن است در حد مشاهدۀ خط نازکی از ترشح سفید یا خاکستری با بوی بد یا بوی ماهی باشد. این بو بعد از رابطۀ جنسی و زمانی که ترشح با مایع منی مخلوط می‌شود، مشخص‌تر خواهد شد. همچنین ممکن است منجر به احساس سوزش هنگام ادرار کردن یا ناراحتی در اندام تناسلی شود، هرچند این شرایط خیلی شایع نیست. ولی اگر این نشانه‌ها را مشاهده کردید، به پزشک خود اطلاع دهید. او یک نمونه از مایع واژنی و ترشحات دهانۀ رحم را بررسی خواهد کرد تا از وجود واژینوز باکتریال یا عفونت دیگری مطلع شود و مطابق با آن دارویی را تجویز کند، اگرچه پزشک معمولاً در معاینات بارداری به صورت روتین آزمایش‌هایی را برای بررسی عفونت‌های واژن و مجاری ادرار برای شما تجویز می‌کند.

آیا در صورت عدم وجود علائم واژینوز باکتریال در بارداری غربالگری انجام می شود؟

اگر دارای ریسک پایین زایمان زودرس باشید

اگر علائم واژینوز باکتریال را ندارید و در معرض کم ریسک ابتلا به زایمان زودرس هستید، نیازی به غربالگری نیست.

اگرچه زنان مبتلا به واژینوز باکتریال به احتمال زیاد زایمان زودرس دارند. تقریباً همه تحقیقات تا به امروز نشان می دهد که با وجود این که بیشتر اوقات آنتی بیوتیک ها عفونت را درمان می کنند، درمان کامل علائم واژینوز باکتریال در زنانی که سابقه زایمان زودرس نداشته اند، شانس ابتلا به زایمان زودرس را کاهش نمی دهد.

اگر دارای ریسک بالای زایمان زودرس باشید

اگر علائم واژینوز باکتریال را ندارید اما در معرض ریسک بالای زایمان زودرس هستید، ممکن است دکتر شما در اولین مراجعه بارداری، آزمایش غربالگری را برای شما تجویز کند. کارشناسان درباره مفید بودن انجام غربالگری در بارداری هم عقیده نیستند.

برخی از کارشناسان به این نتیجه رسیده اند که “شواهد موجود برای ارزیابی فواید و مضرات غربالگری واژینوز باکتریال برای زنانی که ریسک بالای زایمان زودرس دارند و علائم واژینوز باکتریال ندارند کافی نیست.”

متخصصان، غربالگری را برای زنان دارای ریسک بالای زایمان زودرس توصیه می کنند. همه ی آن ها می دانند که تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.

واژینوز باکتریال در بارداری

درمان واژینوز باکتریال در دوران بارداری

اگر تشخیص داده شد که شما مبتلا به واژینوز باکتریال هستید، یک دوره آنتی‌بیوتیک‌های بی‌ ضرر در بارداری برای تان تجویز می شود. مصرف صحیح دارو‌های تجویزی در یک دورۀ کامل، حتی اگر تمام نشانه‌های عفونت برطرف شده باشد، بسیار اهمیت دارد. در اغلب موارد، با یک دوره درمان، عفونت و تمام علائم آن از بین خواهد رفت، اگرچه در برخی موارد نیز ممکن است عفونت دوباره ظاهر شود. در 30 درصد از زنان باردار، علائم عفونت سه ماه بعد دوباره بروز خواهد کرد. آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً میزان زیادی از باکتری‌های این عفونت را از بین می‌برد، اما هیچ راهی برای تسریع رشد باکتری خوب و تحت کنترل گرفتن باکتری بد وجود ندارد. اگر نشانه‌ها دوباره ظاهر شد، باید به پزشک خود اطلاع دهید.

پیشگیری از واژینوز باکتریال

از آنجا که هیچ کس نمی داند چه عواملی باعث برهم زدن تعادل باکتری ها می شود، درمان قطعی برای محافظت از واژینوز باکتریال وجود ندارد. با این وجود چند روش وجود دارد که می توانید خطر ابتلا به این عفونت را کاهش دهید:

به حداقل رساندن تحریک واژن:

از صابون های بدون اسانس، تامپون و پدهای فاقد اسانس استفاده کنید.

عدم استفاده از دوش واژینال:

واژن برای تمیز شدن نیازی به شستشوی مخصوص ندارد و تنها حمام کردن کافی می باشد. از ژل های بهداشتی یا صابون های معطر برای دستگاه تناسلی خود استفاده نکنید. استفاده از این محصول تعادل واژن را برهم زده و احتمال ابتلا به واژینوز باکتریال را افزایش می دهد. ( استفاده از دوش واژینال در بارداری ایمن نیست. در موارد بسیار نادری، دوش واژینال ممکن است منجر به انتقال هوا از زیر غشاء کیسه آمنیوتیک به گردش خون خانم باردار شود و باعث ابتلای او به خطر کشنده آمبولی هوا شود)

اگر سیگار می کشید باید بدانید که این کار خطر ابتلا به واژینوز باکتریال را افزایش می دهد.

مترجم: محدثه محمدی