زردی در نوزادان
زردی عارضه ای شایع است که بیشتر اوقات به خودی خود رفع می شود و جای نگرانی ندارد.
از شایع ترین علائم زردی نوزاد می توان به رنگ زرد پوست و سفیدی چشم اشاره کرد. بسیاری از نوزادان این عارضه معمولا خوش خیم را، کمی پس از تولد تجربه می کنند. در ادامه اصول اولیه زردی در نوزادان ارائه شده است.
زردی در نوزادان چیست؟
زردی یک بیماری شایع و کوتاه مدت در نوزادان است که باعث می شود رنگ پوست و سفیدی چشم آن ها زرد شود. زردی در حدود 60 درصد از نوزادان فول ترم (که به موقع به دنیا می آیند) و 80 درصد از نوزادان نارس، به دلیل تجمع ماده شیمیایی به نام بیلی روبین در خون، رخ می دهد.
زردی نوزاد در بیشتر موارد 2 تا 3 روز پس از تولد ظاهر می شود و طی غربالگری های بیمارستانی تشخیص داده می‌شود، اگرچه گاهی ممکن است این بیماری چند هفته پس از تولد بروز کند. زردی معمولا به خودی خود (یا گاهی اوقات با درمان خفیف) از بین می رود و عوارض ناخوشایندی ندارد. بهبودی این عارضه معمولا 1 هفته تا 10 روز طول می کشد، ولی گاهی درمان نوزادان نارس طولانی تر می شود.
علل ایجاد زردی در نوزادان
زردی در نوزادان به دلیل سطوح بیش از حد بیلی روبین ایجاد می شود، این وضعیت با عنوان هیپربیلی روبینمی نیز شناخته می شود. بیلی روبین آنزیمی است که هنگام تجزیه گلبول های قرمز قدیمی، در خون تولید می شود.
از آن جایی که کبد نوزاد کاملا توسعه نیافته است، قادر به دفع بیلی روبین از خون نیست. این مسئله باعث زرد شدن پوست و گاهی سفیدی چشم نوزاد می شود.
زردی نوزاد
برای مطمئن شدن از زردی نوزاد، به آرامی پیشانی یا سینه او را فشار دهید، با مشاهده بازگشت رنگ، متوجه رنگ زرد پوست او شوید.
دلایل مختلفی برای زردی نوزاد، بسته به نوع آن وجود دارد:
– زردی فیزیولوژیک ناشی از کبد توسعه نیافته: زردی فیزیولوژیک شایع ترین نوع زردی است، که 50 درصد از نوزادان را درگیر می کند. کبد نوزاد برای بالغ شدن و خلاص شدن از شر بیلی روبین بدن به کمی زمان نیاز دارد. برخی از متخصصان این نوع زردی را پاسخ طبیعی بدن در چند روز اول زندگی می دانند. زردی فیزیولوژیک معمولا در عرض 1 یا 2 هفته پس از تولد ناپدید می شود. این زردی در نوزادان نارس بسیار شایع است، زیرا معمولا کبد آن ها به طور کامل رشد نمی کند.
– زردی شیر مادر به دلیل تداخل در عملکرد کبد: این نوع زردی نسبتا نادر است. حدود 10 درصد از نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌شوند، هنگامی که پروتئین موجود در شیرمادر مانع از تجزیه بیلی روبین در کبد شود، دچار زردی می‌شوند. این عارضه مضر نیست، ولی درمان آن می تواند بین 3 تا 12 هفته طول بکشد.
– زردی ناشی از مشکلات شیردهی یا سوء تغذیه: این نوع زردی در حدود 5 تا 10 درصد از نوزادان به دلیل عدم دریافت شیر (کمبود شیر مادر) و کالری کافی مشاهده می شود. زردی شیردهی هنگامی که نوزاد شروع خوبی در تغذیه با شیر مادر ندارد، رخ می دهد. این زردهی اغلب با افزایش شیردهی رفع می شود. اگرچه برای نوزادانی که زردی دارند، شیر مادر توصیه می شود، ولی برخی از نوزادان مبتلا به این نوع زردی، به مکمل شیر مادر یا شیر خشک نیاز دارند.
زردی نوزاد
– زردی ناشی از همولیز: این نوع زردی بیماری نادر اما جدی است که در 24 ساعت اول پس از تولد شروع می شود. زردی ناشی از همولیز در نوزادان مبتلا به بیماری کم خونی همولیتیک رخ می دهد. یعنی نوزادانی که گروه خونی آن ها با مادران شان مطابقت ندارد یا فاکتورهای Rh آن ها ناسازگار است. به نظر می رسد که با آزمایشات دوران بارداری می توان از این وضعیت جلوگیری کرد. مادران بارداری که Rh منفی دارند، احتمالا با تزریق آمپول روگام درمان می شوند، زیرا فاکتور Rh آن ها با جنین شان ناسازگار است.
– عملکرد ضعیف کبد: این بیماری همچنین نادر اما جدی است و علائم اصلی آن زردی است که از بین نمی رود و مدفوع خاکستری روشن یا زرد کم رنگ است. این نوع زردی در اثر کبد عفونی (هپاتیت) یا انسداد مجرای صفراوی کبد (آترزی صفراوی) ایجاد می‌شود.
علائم زردی در نوزادان
اگرچه نمی توان کاری برای جلوگیری از زردی انجام داد، اما توجه به علائم و نشانه‌های آن بسیار مهم است، به‌ویژه که این بیماری ممکن است پس از بردن نوزاد از بیمارستان به خانه ظاهر شود. بنابراین در صورت لزوم می توانید به دنبال درمان باشید.
نشانه های اصلی زردی در نوزاد عبارت است از:
– زرد شدن پوست و چشم ها
– مدفوع بی رنگ
– ادرار تیره رنگ
آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می کند نوزادان مجدد از نظر زردی در سن 3 تا 5 روزگی توسط یک متخصص اطفال ارزیابی شوند. زیرا این دوره زمانی سطح بیلی روبین در بدن نوزاد به بالاترین حد خود می رسد.
زردی نوزاد
زردی اغلب ابتدا در صورت ظاهر می شود و سپس به بقیه بدن نوزاد از جمله شکم، سینه، بازوها، پاها و سفیدی چشم گسترش می یابد. یک راه خوب برای بررسی این است که نوزاد خود را در زیر نور طبیعی خورشید یا لامپ فلورسنت قرار دهید و به آرامی پیشانی و بینی او را با انگشتان خود فشار دهید. اگر محل فشرده شده پوست نوزاد، زرد رنگ به نظر برسد، باید با پزشک اطفال تماس بگیرید. پزشک احتمالا نوزاد را معاینه می کند، از او نمونه خون می گیرد و سطح بیلی روبین را در خون او بررسی می کند.
تشخیص زردی در نوزادانی که پوست تیره‌تری دارند، سخت تر است. در این نوزادان زردی در کف دست‌ها و پاها بیشتر نمایان می شود، همچنین پوست صورتی داخل دهان، لثه ها و لب های داخلی نوزاد نیز با دقت بررسی کنید.