آزمایش خون آلفا فیتو پروتئین (AFP) در دوران بارداری
جنین معمولا آلفا فیتو پروتئین (alpha-fetoprotein) تولید می کند و این امر در خون مادر نمایان می شود. بررسی میزان AFP در خون مادر می تواند به تشخیص مشکلات احتمالی در لوله ی عصبی جنین که در نهایت به مغز و نخاع تبدیل می شود، کمک کند.
AFP یکی از آزمایشات خونی است که در آزمایشات غربالگری سه گانه یا چهارگانه می توان انجام داد. انجام این آزمایش به اختیار خودتان است ولی مشاور ژنتیک می تواند به شما در تصمیم گیری کمک کند.
آزمایش AFP چطور صورت می گیرد؟
وقتی حدودا چهار ماهه باردار هستید، آزمایش خون AFP را می دهید. برای این کار، یک فرد متخصص با استفاده از سوزن از رگ توی دستان، نمونه خون می گیرد. ممکن است کمی احساس سوزش کنید یا بعد از نمونه برداری محل فرورفتگی سوزن کمی خونریزی داشته باشد یا کبود شود. در نهایت، این نمونه ی خون به آزمایشگاه فرستاده می شود.
آزمایش خون آلفا فیتو پروتئین
معنی نتایج آزمایش خون آلفا فیتو پروتئین چیست؟
در اغلب موارد، نتیجه ی منفی یا نرمال به این معنی است که فرزندتان سالم است.
نتیجه ی مثبت با میزان AFP بالا به این معنی است که جنین به نارسایی های مادرزادی نظیر مهره‌ی شکاف‌دار یا اسپینا بیفیدا (spina bifida) دچار است. عموما برای چنین حالتی، میزان AFP باید حداقل برابر بیشتر از حد معمول AFP باشد که انتظار می رود.
نتیجه ی مثبت با AFP پایین می تواند به معنی ابتلای جنین به سندروم داون (Down syndrome) یا سندروم ادواردز (Edwards syndrome) باشد.
با این حال، اگر نتیجه ی آزمایشتان نرمال نبود، خود را نگران نکنید. این آزمایش تنها احتمال بروز مشکل را نشان می دهد و نرمال نبودن نتیجه ی آن؛ قطعا به این معنی نیست که این مشکلات حتما بروز می کنند.
AFP بالا می تواند به این معنی باشد که در بارداری خود جلوتر از چیزی هستید که فکر می کردید؛ زیرا با پیشرفت بارداری، میزان AFP مدام بالاتر می رود. ممکن است که فرزندتان بیش از حد AFP تولید می کند یا ممکن است که دوقلو داشته باشید (زیرا دو جنین، بیشتر از یک جنین، AFP تولید می کنند) عوامل دیگری نظیر نژاد، وزن و ابتلا به دیابت می توانند بر نتایج آزمایش تاثیرگذار باشند.
گام بعدی چیست؟
گاهی ممکن است که نتیجه ی آزمایش مثبت کاذب بوده باشد. یعنی جواب آزمایش چیزی را نشان داده است که حقیقت ندارد. معمولا در چنین شرایطی، پزشک آزمایش را تکرار کرده و نتایج را مجددا بررسی می کند. در بسیاری از موارد در آزمایش دوم، نتایج حاکی از سالم بودن جنین هستند.
وقتی میزان AFP در شما زیادی بالا یا پایین است، می توانید آزمایش مجدد بدهید و دلایل آن را بررسی کنید.
آزمایش خون آلفا فیتو پروتئین
همچنین ممکن است که پزشک سونوگرافی انجام دهد تا به واسطه ی آن مدت زمان بارداری و تعداد جنین هایی که در شکم دارید را بررسی کند. علاوه بر این موارد، در این سونوگرافی، نارسایی های مادرزادیِ احتمالی در جنین نیز با دقت مورد بررسی قرار می گیرند.
قدم بعدی می تواند این باشد که میزان AFP موجود در مایع اطراف جنین نیز اندازه گیری شود. این کار با استفاده از آزمایش آمنیوسنتز (amniocentesis) صورت می گیرد. طی انجام آمنیوسنتز، پزشک یک سوزن ظریف و بلند را از راه شکم وارد کیسه ی آمنیوتیک می کند و از مایع آمنیوتیک درون آن برای آزمایش بیشتر، نمونه برداری می کند.
مشاور ژنتیک می تواند به شما در فهم بهتر نتایج آزمایش هایتان کمک کند و سوالاتتان را پاسخ دهد.
اگر احتمال رود که فرزندتان خیلی زودتر از موعد به دنیا بیاید، پزشک شما را با دقت تحت مراقبت قرار می دهد.
اگر نتایج نشان دهنده ی نارسایی های مادرزادی یا مشکلات خاص دیگری در جنین باشد، مجبور هستید که تصمیمات دشواری بگیرید. با یک متخصص در مورد گزینه های مختلفی که پیش رو دارید و انتظاراتی که می تواند داشته باشید صحبت کنید و مشاوره دریافت کنید تا راحت تر بتوانید در این خصوص تصمیم گیری کنید.
مترجم: ملوک دانشمند
Yes