تاثیر وضعیت قرارگیری جنین های دوقلو بر دردهای زایمانی و انجام زایمان

وضعیت قرار گیری جنین های دوقلو در رحم، نوع زایمان شما را تعیین خواهد کرد. در اواخر بارداری، بیشتر دوقلوها در وضعیت ورتکس (سر به پایین) قرار می گیرند؛ اما این خطر وجود دارد که پس از تولد اولین قل، قل دوم تغییر وضعیت دهد. اگرچه روش هایی برای تغییر وضعیت قل دوم وجود دارد؛ اما وقوع چنین حالتی می تواند خطر انجام عمل سزارین و بروز سایر مشکلات سلامتی را افزایش دهد.

در حالت کلی جنین ها به یکی از سه وضعیت ورتکس (سر به سمت پایین)، بریچ (پا یا باسن به سمت پایین) یا ترنسورس (خوابیده به پهلو) در رحم مادر قرار می گیرند. در این مقاله قصد داریم تا مطالبی را در مورد شش وضعیتی که جنین های دوقلو می توانند در رحم داشته باشند یعنی ورتکس-ورتکس، ورتکس-بریچ، بریچ-بریچ، ورتکس-ترنسورس، بریچ-ترنسورس و ترنسورس- ترنسورس، مطالبی را بیان کنیم.

وضعیت قرارگیری جنین های دوقلو

وضعیت قرار گیری جنین های دوقلو به چه معنا است؟

با نزدیک شدن به زمان زایمان، ممکن است بخواهید که در مورد چگونگی قرار گیری جنین های دوقلوی خود در شکمتان بیشتر بدانید. در طول دوران بارداری، دوقلوهای شما در داخل رحم حرکت می کنند؛ اما در سه ماهه سوم بارداری (به طور معمول بین هفته های 32 تا 36 بارداری) آن ها برای رفتن به کانال زایمان آماده می شوند و وضعیت قرار گیری خود را تغییر می دهند.

خبر خوب این است که در بیشتر بارداری های دوقلو، هر دو جنین به صورت ورتکس قرار می گیرند و می توانید زایمان طبیعی داشته باشید. در واقع، نزدیک به 40 درصد دوقلوها از راه زایمان طبیعی به دنیا می آیند.

در صورتی که یکی از نوزادان در وضعیت بریچ یا ترنسورس باشد، قلی را که پایین تر قرار دارد به صورت زایمان طبیعی به دنیا می آورند و سپس سعی می کنند قل دیگر را طوری بچرخانند که سر او به سمت پایین قرار گیرد (که به آن چرخش سفالیک خارجی یا چرخش پودالیک داخلی هم می گویند) و او هم به روش زایمان طبیعی به دنیا بیاید؛ اما اگر این روش جواب نداد، باز هم این احتمال وجود دارد که پزشک شما بتواند ابتدا پا یا باسن نوزادی را که به صورت بریچ قرار گرفته است، به صورت زایمان طبیعی بیرون بیاورد.

بیرون آوردن نوزاد بریچ به عوامل مختلفی مانند تجربه پزشک در این زمینه و وزن دوقلوها بستگی دارد. مطالعات نشان می دهند که آمار زایمان های طبیعی در دوقلوهایی که قل دوم به صورت ورتکس قرار نگرفته باشد، با القای زایمان و تجربه پزشکان ارتباط دارد. بنابراین، برنامه ریزی صحیح برای زایمان ممکن است شانس شما را برای داشتن زایمان طبیعی افزایش دهد.

با این حال، نباید برای داشتن زایمان طبیعی اصرار داشته باشید. اگر قل اول به صورت بریچ قرار گرفته باشد یا وضعیت هیچ کدام از دوقلوها ورتکس نباشد، به احتمال زیاد مجبور خواهید شد تا عمل سزارین انجام دهید.

همچنین، تحقیقات نشان می دهند نوزادان دوقلویی که در کمتر از 34 هفتگی به دنیا می آیند و دارای مادرانی با چند فرزند هستند، با تغییر وضعیت در هنگام زایمان مواجه می شوند (یعنی پس از به دنیا آمدن قل اول، وضعیت قل دوم از حالت ورتکس به حالت بریچ تغییر می کند). زنانی که با چنین تغییری مواجه می شوند، به احتمال زیاد مجبور خواهند شد قل دوم را به روش سزارین به دنیا بیاورند.

در ادامه انواع وضعیت قرار گرفتن جنین های دوقلو و چگونگی تأثیر وضعیت آن ها بر نوع زایمان، مطالبی را بیان می کنیم.

ورتکس – ورتکس

این وضعیت بهترین حالت قرارگیری جنین ها برای انجام زایمان طبیعی است؛ چرا که سر هر دو قل به سمت پایین قرار گرفته است. اگرچه وضعیت دوقلوها می تواند تغییر یابد؛ اما اگر در هفته 28 بارداری، سر هر دو قل به سمت پایین باشد، به احتمال زیاد تا زمان تولد به همین حالت باقی می مانند.

هنگام زایمان طبیعی دوقلوها، این خطر وجود دارد که پس از به دنیا آمدن قل اول، وضعیت قل دوم تغییر پیدا کند. تحقیقات نشان می دهند که در 20 درصد از زایمان های طبیعی، وضعیت قل دوم پس از به دنیا آمدن قل اول تغییر می یابد. اگر این اتفاق بیافتد، در وهله اول پزشک سعی خواهد کرد تا قل دوم را بچرخاند و وضعیت او را به ورتکس تغییر دهد یا به همان حالت بریچ او را به بیرون بکشد؛ اما اگر هیچ کدام از این روش ها جواب نداد، به احتمال زیاد عمل سزارین را برای بیرون آوردن قل دوم انجام خواهد داد.

در حالت ورتکس – ورتکس، احتمال انجام عمل سزارین برای به دنیا آوردن قل دوم پس از آنکه قل اول به روش زایمان طبیعی به دنیا آمد، 16/9 درصد است.

همانند تمام زایمان های طبیعی، این احتمال وجود دارد که ابزارهای کمکی مانند فورسپس یا وکیوم مورد نیاز باشند.

وضعیت قرارگیری جنین های دوقلو

ورتکس – بریچ

هنگامی که سر قل اول (قلی که پایین تر قرار گرفته است) به سمت پایین است؛ اما سر قل دوم به سمت پایین نیست، پزشک شما ممکن است با تغییر وضعیت قل دوم به حالت ورتکس یا بیرون آوردن او به همان حالت بریچ، اقدام به انجام زایمان طبیعی کند. این کار فقط در صورتی امکان پذیر است که وزن قل دوم بسیار بیشتر از وزن قل اول باشد.

احتمال زایمان سزارین برای به دنیا آوردن قل دوم پس از به دنیا آوردن قل اول با زایمان طبیعی، زمانی که قل دوم وزن بسیار کمی دارد، بیشتر است. نوزادان با وزن کم ممکن است نتوانند دردهای زایمان را به خوبی تحمل کنند.

ورتکس – ترنسورس

اگر یکی از قل ها به پهلو یا به صورت مورب دراز کشیده باشد، این احتمال وجود دارد که با پیشرفت مراحل زایمان وضعیت خود را تغییر دهد. همچنین ممکن است پزشک شما سعی کند تا با استفاده از چرخش سفالیک خارجی یا چرخش پودالیک داخلی، وضعیت او را در داخل رحم تغییر داده و هر دو قل را به روش زایمان طبیعی به دنیا آورد.

وضعیت قرارگیری جنین های دوقلو

بریچ – بریچ

هنگامی که هر دو قل در وضعیت بریچ قرار دارند، زایمان با عمل سزارین توصیه می شود؛ چرا که در این حالت، پزشک قادر به چرخاندن آن ها نیست. همچنین مطالعات نشان می دهند در دوقلوهایی که هر دو در وضعیت بریچ قرار داشته اند، انجام عمل سزارین نسبت به داشتن زایمان طبیعی منجر به نتایج منفی کمتری در دوران نوزادی می شود.

همانند تمام زایمان هایی که با عمل سزارین انجام می شوند، هنگام به دنیا آوردن دوقلوها با عمل سزارین هم خطراتی از جمله عفونت، از دست دادن خون، لخته شدن خون، آسیب به روده یا مثانه، ضعیف شدن دیواره رحم، ناهنجاری های جفت در بارداری های بعدی و آسیب به جنین وجود دارد.

بریچ – ترنسورس

هنگامی که قل پایینی در داخل رحم به صورت بریچ یا ترنسورس قرار گرفته باشد (در 25 درصد موارد اتفاق می افتد)، باید سزارین کنید.

ترنسورس – ترنسورس

این نوع وضعیت قرار گیری دوقلو ها نادر بوده و در کمتر از 1 درصد موارد اتفاق می افتد. در این حالت به صورت قطعی باید عمل سزارین انجام دهید.