اگر در سونوگرافی سه ماهه سوم خود سونوگرافی داشته باشید، اغلب برای بررسی میزان رشد جنین است. اگر پزشک یا مامای‌تان بر این باور باشد که بچه در این مرحله از بارداری از حد انتظار کوچکتر است احتمالا به شما توصیه می‌کند تا سونوگرافی رشد انجام دهید. کوچک بودن بچه ممکن است از اندازۀ برآمدگی شکم‌تان در ملاقات‌هایی که قبل از تولد با پزشک دارید مشخص شود.
در حین انجام سونوگرافی رشد، مسئول سونوگرافی سایز بچه را با اندازه‌گیری موارد زیر بررسی می‌کند:
• اندازۀ دور سر (HC)
• اندازۀ دور شکم (AC)
• طول استخوان ران (از زانو تا کفل/ FL)
اگر اندازه‌گیری‌های انجام شده در بازۀ نرمال قرار داشته باشد، احتمالا بچه ای با سایز متوسط خواهید داشت. ممکن است مسئول سونوگرافی از شما بخواهد تا همین سونوگرافی را دو هفته بعد هم دوباره تکرار کنید، زیرا در این مرحله از بارداری، جنین رشدی ناگهانی دارد. چندین سونوگرافی متوالی روند رشد جنین را بهتر از یک سونوگرافی نشان می‌دهد.
اگر به دیابت بارداری (gestational diabetes) دچار هستید ممکن است بچه‌ای بزرگ‌جثه یا ماکروزومی (macrosomia) به دنیا بیاورید. این مسئله زمانی روی می‌دهد که سطح قند خون مادر خیلی بالا باشد. اگر جنین بزرگتر از حد انتظار باشد، پزشک از شما می‌خواهد که تست قند خون یا همان تست تحمل گلوکز Glucose Tolerance Test)) را انجام دهید. در سونوگرافی رشد، مسئول سونوگرافی میزان مایع آمنیوتکی که جنین را احاطه کرده است را نیز اندازه می‌گیرد.
با کنار هم قرار دادن نتایج به‌دست آمده از سونوگرافی، می‌توانید تصویر روشن‌تری از روند رشد فرزندتان را مشاهده کنید. اگر اندازۀ سر جنین متوسط ولی اندازۀ دور شکمش زیاد باشد (AC بالا)، به این معنی است که به خوبی از جفت تغذیه می‌کند. اگر اندازۀ سر جنین متوسط ولی اندازۀ دور شکمش کم باشد (AC پایین)، به این معنی است که بچه ریز‌جثه و سلامت است.
گرچه گاهی اوقات اندازه‌های پایین نشانگر آن است که جنین به اندازه‌ای که باید، رشد نمی‌کند. همچنین ممکن است در سونوگرافی مشاهده شود که سطح میزان مایع آمنیوتیکی اطراف جنین پایین است. ممکن است که هر دوی این موارد همزمان و در ارتباط هم روی دهند.
اگر جنین کوچکتر از حد انتظار باشد، آنگاه وزن بچه در هنگام تولد پایین خواهد بود. برای اینکه بتوانید بهتر روند رشد جنین را بررسی کنید، ممکن است مسئول سونوگرافی به شما توصیه کند که سونوگرافی داپلر (Doppler scan) انجام دهید. در این سونوگرافی با اندازه گیری جریان خون میان جفت و جنین، روند کارکرد جفت را بررسی می‌کند. همچنین این سونوگرافی، جریان خون در یکی از سرخرگ‌های اصلی جنین را نیز بررسی می‌کند.
با نزدیک شدن به تاریخ زایمان، ممکن است سر بچه در لگن پایین بیاید و اندازه‌گیری دقیق آن دشوار شود. حتی اگر بتوان اندازۀ دور شکم (AC) را محاسبه کرد، ولی باز هم اندازه‌گیری بخش‌های دیگر و قد بچه غیر ممکن است. به همین خاطر است که انجام سونوگرافی رشد در ماه‌های آخر بارداری توصیه نمی‌شود.
برخی از بیمارستان‌ها نمودار رشد شخصی ارائه می‌دهند که در آن سایز مادر و اصلیت و نژاد او را مد نظر قرار می‌دهد و بر مبنای آن اندازۀ بچه را تخمین می‌زنند. چنین نمودارهایی می‌تواند به پزشک زنان و زایمان و ماما کمک کند تا برنامۀ مراقبتی مناسبی برای مادر طرح‌ریزی کرده و اندازۀ بچه را هم به شکل دقیق محاسبه کنند.
مترجم: ملوک دانشمند