آزمایش های مربوط به هورمون محرک فولیکول (FSH)

آزمایش FSH

هورمون FSH هم در مردان و هم در زنان وجود دارد. ممکن است پزشک شما انواع تست ها مثل سنجش میزان هورمون استروژن، تستسترون یا تست هورمون لوتئینی را برایتان تجویز کند. ممکن است پزشک شما پیشنهاد انجام تست سنجش سطح استرادیول و AMH را هم بدهد.

1. چه زمانی سطح هورمون محرک فولیکول FSH چک می شود؟

در خانمی که فرآیند تخمک گذاری سالمی دارد، سطح FSH در روز سوم دوره قاعدگی چک می شود ، به علاوه دو آزمایش دیگر؛ تست هورمون لوتئینی و تست سنجش سطح استرادیول نیز انجام می شود.

2. چرا انجام آزمایش سنجش هورمون محرک فولیکول FSH نیاز است؟

انجام تست FSH هم در مردان و هم در زنان به دلایل زیر لازم است،

• برای ارزیابی اینکه آیا تخمدان ها آسیب دیده اند و اگر زن دارای سندرم تخمدان پلی کیستیک است

• برای بررسی اختلال عملکرد نعوظ ED و تعداد کم اسپرم در مردان

• تشخیص بیماری کم کاری غدد جنسی در مردان (هیپوگنادیسم)

• تعیین بلوغ زودرس یا بلوغ تاخیری در بچه ها

• برای بررسی اینکه آیا چرخه قاعدگی منظم است یا نامنظم

• برای تشخیص هرگونه اختلال یا بیماری غدد هیپوفیز

آزمایش FSH

3. انواع آزمایش ها برای سنجش FSH مردان و زنان:

• آزمایش ادرار

پزشک شما ممکن است چندین آزمایش ادرار را در طی 24 ساعت برای سنجش میزان FSH در بدن شما انجام دهد.

• آزمایش خون

این آزمایش با تزریق سوزن به رگ روی بازوی شما انجام می شود. ممکن است کمی کبودی را تجربه کنید، اما انجام آزمایش خون ضروری است.

• دیگر آزمایش ها

تست های دیگری در کنار آزمایش FSH انجام می شود مثل تستسترون ، استروژن ، هورمون لوتئینی و تست استرادیول.

پزشک به شما و همسرتان توصیه می کند که آزمایش هورمون محرک فولیکول FSH را تحت شرایط زیر انجام دهید:

1. اگر عادت ماهانه شما نامنظم بوده باشد.

2. اگر شما بالای 35 سال هستید (برای بررسی اینکه آیا در دوران یائسگی قرار دارید یا خیر)

3. اگر علیرغم تلاش های طولانی هنوز برای بارداری مشکل دارید.

4. اگر دچار اختلال در غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس هستید.

سطح نرمال هورمون محرک فولیکول (FSH) برای بارداری

هورمون محرک فولیکول FSH و ذخیره تخمدان

اندوخته و ذخیره ی تخمدان شما جایی است که تعدادی تخمک در آن قرار دارد. مثل تخم مرغ های موجود در یک سبد، هر چه تعداد بیشتری داشته باشید، شانس بارداری بیشتر است. البته این نکته هم بسیار مهم است که اگرچه ممکن است بعضی از زنان تعداد تخمک زیادی داشته باشند، اما تخمک های آنان دارای کیفیت مناسبی نباشند. آزمایش ذخیره تخمدان در زنان برای بررسی مشکلات باروری در دوره های قاعدگی متداول است. در کل سه نوع آزمایش متداول ذخیره تخمدان داریم: هورمون محرک فولیکول FSH ، تست تعداد فولیکول آنترال AFC و تست هورمون آنتی مولرین AMH.

• تست تعداد فولیکول آنترال AFC

یک آزمایش سونوگرافی که تعداد فولیکول های آنترال شما را محاسبه می کند. این آزمایش بسیار فنی و تکنیکال است به همین خاطر همیشه دقیق نخواهد بود. با این حال تعداد AFC ایده آل برای دو تخمک در زنان بین 15 تا 20 است.

• آزمایش هورمون آنتی مولرین AMH

یک آزمایش خون جدیدتر که از آزمایش AFC دقیق تر است، AMH نوعی هورمون است که به رشد فولیکول های آنترال کمک می کند. هر چه تعداد فولیکول های آنترال بیشتری داشته باشید، سطح AMH شما بیشتر است زیرا این دو به هم مرتبط هستند. آزمایش خون منظم میزان AMH در بدن را در طول چرخه قاعدگی نشان می دهد.

• آزمایش هورمون محرک فولیکول FSH

سطح FSH بالاتر از 12 برای زنان نگرانی ایجاد می کند، اما باید در نظر داشته باشید که این سطح به دلیل تغییر در تعداد فولیکول های آنترال در زنان به صورت ماهیانه تغییر می کند. اگر میزان استرادیول شما کمتر از pmol/l 200 باشد، میزان FSH در تعیین کیفیت و سلامتی ذخیره تخمدان شما موثر خواهد بود. آزمایش های ذخیره تخمدان، همه آن چیزی که لازم است تا برای بارداری موفقیت آمیز داشته باشید را بیان نمی کند، اما نکات مفیدی برای حل مشکلات باروری را ارائه می دهد.

آزمایش FSH

هورمون محرک فولیکول FSH و یائسگی

اگر سطح هورمون محرک فولیکول FSH به طور مداوم IU/ML 30 یا بالاتر از این مقدار باشد، یعنی شما در آستانه یائسگی قرار دارید. یعنی شما ممکن است به طور مرتب هر ماه عادت ماهانه نداشته باشید. در بعضی مواقع پزشکان آزمایش های مربوط به بزاق را همراه با آزمایش های AFC و AMH توصیه می کنند تا یائسگی را تائید کنند زیرا آزمایش FSH به تنهایی برای تایید یائسگی کافی نیست. در دوران پیش از یائسگی سطح FSH در زنان افزایش می یابد که این موضوع نشان می دهد که تعداد کمی تخمک باقی مانده است. دوران پیش از یائسگی 4 سال طول می کشد و یک زن بعد از 12 ماه از تاریخ آخرین پریود خود وارد دوران یائسگی می شود. میزان هورمون محرک فولیکول FSH در زمان های مختلف ممکن است متفاوت باشد؛ اگر قبل از انجام تست در حال مصرف قرص های ضد بارداری یا داروهای تجویز شده باشید یا وقتی شما در دوره هورمون درمانی هستید؛ آزمایش هورمون محرک فولیکول نامعتبر خواهد بود. اگر گمان می کنید در دوران پیش از یائسگی هستید، باید آزمایش های پیچیده ای را تحت نظر پزشک در کلینیک ها یا بیمارستان انجام دهید.

احتمال شانس بارداری با FSH بالا به چه مواردی بستگی دارد؟

سطح FSH بالا شانس بارداری را کاهش می دهد و این مسئله فاکتوری برای اختلالات کروموزومی است. بارداری برای افرادی که سطح FSH بالایی دارند بسیار دشوار است و گاهی غیر ممکن است و تنها راه باردار شدن و داشتن کودک سالم، اهدای تخمک به این زنان است. اگر در دوران قاعدگی خود سطح بالای FSH را تجربه می کنید، می تواند نشانه ای از نارسایی تخمدان، کاهش باروری، تخمک های بی کیفیت و کاهش میزان لانه گزینی باشد.

در نظر داشته باشید که سطح FSH ، پانزده و بیشتر سطح بالا حساب می شود و هر مقداری کمتر از 9.5 حد مناسب و مطلوب FSH برای بارداری و باروری است. البته مواردی هم بوده که زنان با وجود سطح FSH بالا، بارداری موفقیت آمیزی را تجربه کرده اند، اگرچه این موارد در اقلیت است.